Karp (Cyprinus carpio) - ryba z rodziny karpiowatych, rzędu karpiokształtnych.

Ma otwór gębowy końcowy z wysuwaną szczęką górną i grubymi wargami, a na górnej wardze z każdej strony po dwa wąsiki. Zęby gardłowe ustawione są w trzech szeregach w układzie 1.1.3-3.1.1.

Ubarwienie wszystkich płetw jest ciemne, a jedynie ogonowa u podstawy ma czerwonawy odcień. Naturalnym obszarem występowania karpia są zlewiska Morza Czarnego, Kaspijskiego i Jeziora Aralskiego, wody Azji Środkowej oraz zlewiska Pacyfiku.

Duża plastyczność gatunku tak w zakresie dziedziczenia cech, jak i zdolności przystosowywania się do nowych warunków pozwoliła mu rozprzestrzenić się na 5 kontynentach, a także osiągnąć znaczny stopień udomowienia. Zmienność cech morfologicznych jest podstawą wykształcenia wielu podgatunków, m.in. europejskiego, środkowoazjatyckiego, dalekowschodniego i północnowietnamskiego, a w ich obrębie w wyniku doboru naturalnego lub hodowli - licznych ras. W wyniku ciągłej selekcji w ramach poszczególnych ras wyodrębniły się odmiany fenotypowe, których cechą różniącą jest ułuszczenie (lustrzeń, lampasowy, bezłuski, pełnołuski).

Karp europejski występuje dość licznie w dwóch odmianach - wolno żyjącej w rzekach i jeziorach oraz hodowlanej. Najczęściej spotykany jest w wodach nagrzanych, stojących lub wolno płynących o dnie miękkim i porośniętym roślinnością zanurzoną.

Dorasta do długości 1 m i masy 30 kg. Formą wyjściową dla karpia hodowlanego był karp dziki zwany „sezanem”. Charakteryzuje się on wydłużonym i nieznacznie wygrzbieconym kształtem ciała, z jednolitą pokrywą łuskową.

Stosunek wysokości do długości waha się u niego od 1:3,5 do 1:4,0, a u form hodowlanych 1:2,5-1:2,0. Karp posiada dużą zdolność przystosowywania się do nowych warunków środowiskowych, szybki wzrost, możliwość wykorzystywania różnego rodzaju pokarmu naturalnego i zadawanej paszy oraz odporność na manipulacje, transport i choroby. W warunkach Polski dojrzałość płciową samice karpia osiągają w wieku 4, a samce 3 lat.

Tarło odbywa się w wodzie o temperaturze wyższej od 16°C. Samica o długości ciała ok. 60 cm składa ponad 500 tys. ziarn ikry, przy czym w warunkach hodowlanych od jednej ikrzycy uzyskuje się średnio ok. 200 tys. jaj. W czasie tarła zapłodniona ikra przykleja się do powierzchni roślin podwodnych. Okres rozwoju zarodkowego trwa 96°D. Po wykluciu, w okresie resorpcji woreczka żółtkowego, larwy pozostają przyczepione do powierzchni roślin. Po tym okresie przechodzą na aktywne pobieranie pokarmu, który stanowią drobne wrotki i inne formy zooplanktonu.

W miarę wzrostu i rozwoju karp zaczyna zjadać większe skorupiaki planktonowe i faunę denną. W hodowli stawowej chętnie pobiera pasze zbożowe, a w chowie intensywnym także mieszanki pasz granulowanych. Wielkość tarłową (0,8-2,0 kg) karp osiąga w okresie 2-3 lat. Rozród przeprowadza się w specjalnych stawach tarliskowych. W przypadku tarła sztucznego, pozyskana i zapłodnioną ikrę inkubuje się w aparatach słojowych w wylęgarni. W pierwszym roku życia karpie hodowane są w tzw. stawach narybkowych (I i II przesadka), w których do jesieni osiągają masę 20-100 g. W chowie dwuletniego materiału obsadowego (kroczek) do jesieni uzyskuje się z narybku ryby o masie 200-300 g. W trzecim roku (obrót trzyletni) kroczek przenoszony jest do stawów odrostowych (towarowych, handlowych) i do jesieni osiąga masę 1,0-2,0 kg. Lekką rybę towarową (0,8-1,0 kg) można uzyskać w obrocie 2-letnim, obsadzając w drugim roku chowu stawy towarowe ciężkim (0,1 kg) narybkiem. Narybek i kroczki karpi w okresie zimy przetrzymuje się w oddzielnych stawach zwanych zimochowami.

W Polsce karp jest rybą popularną i poszukiwaną przez konsumentów. Produkowany jest w stawach, których łączna powierzchnia wynosi ok. 65 tys. ha. Roczna produkcja, w zależności od warunków klimatycznych, waha się w granicach 15-20 tys. ton, z czego 80-90% jest sprzedawane w okresie świąt Bożego Narodzenia. Karp należy do ryb najczęściej goszczących na naszych stołach.

Za najsmaczniejszego uchodzi hodowlany karp królewski. Ma żółtoróżowe, delikatne mięso, dość tłuste, soczyste, o grubych, łatwych do usunięcia ościach. Może mieć mulisty posmak i zapach. Smakosze gotują karpia razem z łuską, gdyż ich zdaniem tylko wtedy mięso tej ryby zachowuje iście królewski smak.

Najlepiej kupować niezbyt duże (1-1,5 kg) młode sztuki, są bowiem dość chude i delikatne w smaku. Tę znakomitą rybę można przyrządzać na wszystkie możliwe sposoby. Najczęściej robi się karpia faszerowanego i w galarecie.

Występowanie: stojące i wolno płynące wody nizinne

Podstawowe techniki połowu: wszystkie gruntowe

Rekord krajowy: 27 kg

Normy medalowe: złoty 15 kg, srebrny 12 kg, brązowy 8 kg