Sum europejski (Silurus glanis) - ryba z rodziny sumowatych, zamieszkująca środkową Europę, Azję Mniejszą i część Azji Środkowej.
Na pozbawionym łusek tułowiu rysuje się wyraźnie linia naboczna. Sumy o długości 1,5 m, ważące 20-30 kg, nie stanowią rzadkości, zdarzają się też dwumetrowe ważące więcej niż 50 kg, a czasem nawet trzymetrowe, których masa sięga 100 kg. Zarejestrowany w Polsce rekord połowu na wędkę wynosi 232 cm i 74 kg.
Podłużne ciało suma składa się z przypłaszczonej głowy, obłego tułowia i mocno ścieśnionej części ogonowej. Głowa wraz z tułowiem stanowi tylko 40% całkowitej długości. Szeroka paszcza jest uzbrojona ustawionymi w wielu szeregach ząbkami. Na górnej szczęce widnieją 2 długie i ruchliwe wąsy, sięgające w tył poza płetwy piersiowe.
2 pary krótszych wąsów sterczą z podbródka. Oczy są małe. W dużych płetwach piersiowych jeden promień przekształcony jest w kolec. Młode sumy są jaśniejsze i mają wyraźny marmurkowy wzór na bokach ciała. Starsze ciemnieją z góry niemal do czerni. W ubarwieniu ich zaznacza się ton oliwkowy i brunatny zależnie od rodzaju środowiska. Bywają też osobniki albinotyczne. Samice maja bardziej zaokrągloną z przodu głowę i mniej pstrokate ubarwienie.
Siedliskiem sumów są wolno płynące rzeki i połączone z nimi jeziora. Ryby te najczęściej przebywają w głębokich jamach i wykrotach, które wykorzystują w czasie dnia jako kryjówki. Larwy początkowo odżywiają się planktonem, później larwami owadów i larwami innych ryb. W tej fazie rozwoju zdarzają się przypadki kanibalizmu. Dorosłe sumy zjadają przeważnie ryby, lecz stosunkowo mały żołądek ogranicza wielkość połykanych w całości ofiar. Żerowanie odbywa się nocą. Żywią się rybami rozmaitych gatunków, przeważnie jednak takimi, które nie mają znaczenia gospodarczego. Oprócz tego zjadają żaby, rzadziej drobne ssaki i raki. Najbardziej intensywnie żerują w ciepłej porze roku. Poniżej 7°C przestają się odżywiać.
W pierwszych latach życia roczne przyrosty długości sięgają kilkunastu centymetrów. Później szybciej wzrasta masa, która może zwiększać się o 2-4 kg w ciągu roku. Po 10 latach sumy przekraczają metr długości i zbliżają się do 10 kg, po 15 latach mogą już ważyć 30 kg. Osobniki ponad dwumetrowe, ważące 80 kg, mają ok. 30 lat.
Już półtorakilogramowe sumy przystępują do rozrodu. Większość dojrzewa pomiędzy 3 a 6 rokiem życia. Samica półtorakilogramowa składa niespełna 20 tys. jaj, ważąca 70 kg ponad milion. Tarło rozpoczyna się, gdy temperatura wody nocą nie spada poniżej 18°C. W Polsce ciągnie się od czerwca do lipca. Ryby o zmroku wypływają parami na płycizny poszukując odpowiedniej podściółki roślinnej. Samica wygniata w niej zagłębienie, do której w toku burzliwych zalotów składa jaja o średnicy ok. 2 mm. W wodzie pęcznieją one do 4 mm. Samiec pozostaje przy ikrze 2-4 doby. Wykluwające się po 4 dniach larwy o długości 6-8 mm opadają na dno i kryją się przed światłem. Po 7-10 dobach zaczynają poszukiwać pokarmu.
W Polsce, gdzie sumy nie tworzą większych skupień, łowi się ich w ciągu roku kilkanaście ton. Stanowią atrakcyjną zdobycz dla wędkarzy. Jeśli nie są zbyt stare, mają doskonałe w smaku, dietetycznie wartościowe mięso, tym bardziej poszukiwane, że pozbawione ości. Starsze ryby mają twarde i bardziej tłuste mięso o intensywnym zapachu mułu.
Sumy są wyborne na zupę, dobre do duszenia, pieczenia na ruszcie, smażenia i wędzenia. Nie trzeba ich skrobać. Podejmuje się próby chowu sumów w stawach. W wodach otwartych obowiązuje wymiar ochronny 60 cm.
Występowanie: większe i średnie rzeki nizinne, zbiorniki zaporowe, ciepłe kanały przy elektrowniach, elektrociepłowniach, wielkich fabrykach
Podstawowe techniki połowu: spinning, ciężkie odmiany gruntówki
Wymiar ochronny: 60 cm
Rekord krajowy: 74 kg
Normy medalowe: złoty 30 kg, srebrny 20 kg, brązowy 15 kg
Okres ochronny:
- w Odrze od ujścia Warty do granicy z wodami morskimi 1 III–30 V
- w pozostałych wodach 1 XI–30 VI